Thái HọcThế giới điêu khắc Chăm không chỉ là một cách để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một cách để gìn giữ và duy trì những giá trị văn hóa sâu sắc của một cộng đồng. Bảo tàng điêu khắc Chăm trở thành một nơi linh thiêng. Nơi mà du khách có thể hòa mình vào không gian thần bí và thư thái, để hiểu và trân trọng hơn văn hóa Chăm. Vậy, hãy cùng nhau bước vào cuộc hành trình khám phá bảo tàng điêu khắc – Văn hóa Chăm độc đáo.
Lịch sử bảo tàng điêu khắc Chăm
Bảo tàng Điêu khắc Chăm được xây dựng lần đầu vào năm 1915, với tòa nhà đầu tiên được xây dựng tại một địa điểm gọi là Công viên Tourane. Nơi đây quy tụ nhiều hiện vật điêu khắc Chăm từ Đà Nẵng, Quảng Nam và các tỉnh lân cận. Ý tưởng xây dựng bảo tàng đã được hình thành từ năm 1902, nhờ đề án của EFEO (École française d’Extrême-Orient) và đóng góp quan trọng của Henri Parmentier. Tòa nhà đầu tiên của bảo tàng được thiết kế bởi kiến trúc sư người Pháp và mang đậm nét kiến trúc Chăm Pa.
Năm 1919, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Pa Đà Nẵng chính thức mở cửa đón khách tham quan. Vào năm 1930, bảo tàng tiến hành mở rộng lần đầu, tạo ra không gian lưu trữ cho các cổ vật khai quật và tái cấu trúc lộ trình tham quan theo khu vực.
Đặc biệt, vào năm 2011, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng đã được xếp hạng là bảo tàng hạng 1 tại Việt Nam. Nó được công nhận những đóng góp to lớn trong việc lưu trữ và bảo tồn giá trị văn hóa Chăm. Năm 2016, thành phố Đà Nẵng tiến hành tu sửa toàn diện các tòa nhà và nâng cấp các phòng trưng bày, vẫn giữ nguyên phong cách kiến trúc ban đầu, tạo sự liên kết cho lộ trình tham quan đến ngày nay.
Bảo tàng điêu khắc ở đâu?
Bảo tàng nằm tại ngã tư đường 2/9 và đường Trưng Nữ Vương, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Vị trí này rất thuận lợi cho bạn đến tham quan. Ngoài ra, bảo tàng còn nằm đối diện Trung tâm truyền hình Việt Nam tại Đà Nẵng, tạo điều kiện thuận tiện cho việc tìm đường.
Bảo tàng Chăm Đà Nẵng có tổng diện tích thực tế lên đến 6673m2, trong đó có 2000m2 dành cho việc trưng bày các di vật cổ. Ngoài ra, bảo tàng còn có khu vực tranh ảnh và tài liệu về nền văn hóa Chăm cũng như các nền văn hóa khác. Tại đây, bạn có cơ hội khám phá về vương quốc Chăm Pa hưng thịnh cổ xưa với những giá trị văn hóa lịch sử và tinh hoa nghệ thuật điêu khắc Chăm độc đáo.
Di chuyển đến bảo tàng
Bảo tàng Điêu khắc Chăm cách trung tâm thành phố Đà Nẵng khoảng 3km. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho bạn, bởi có thể dễ dàng đến đây bằng ô tô, xe máy hoặc đón xe buýt.
Nếu không tự lái xe, bạn có thể lựa chọn di chuyển đến Bảo tàng bằng xe taxi hoặc thuê xe riêng tại Đà Nẵng. Điều này sẽ mang lại sự an toàn và thoải mái cho bạn khi tham quan mà không phải lo lắng về thời tiết.
Tuy nhiên, khi đến Đà Nẵng, bạn không nên bỏ qua trải nghiệm cảm giác mát mẻ và thoải mái khi tự lái xe máy dọc theo đường bờ biển. Đây là một trải nghiệm độc đáo để khám phá thành phố, tận hưởng cảm giác gió biển và tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ.
Để đến Bảo tàng, bạn cũng có thể sử dụng xe buýt. Tuyến xe buýt ở đây chạy trung bình từ 20 đến 30 phút mới có một chuyến. Việc sử dụng xe buýt không chỉ tiết kiệm chi phí di chuyển mà còn giúp bạn khám phá thành phố theo cách địa phương và tận hưởng không khí của Đà Nẵng. Hãy tìm hiểu thông tin về tuyến xe buýt và thời gian chạy để có lịch trình phù hợp cho chuyến tham quan của bạn.
Giá vé tham quan bảo tàng
Bảo tàng Điêu khắc Chăm mở cửa từ 7 giờ – 17 giờ hàng ngày.
Giá vé vào cổng tham quan cho người lớn là 60.000 đồng/người/01 lượt tham quan, và đối với sinh viên là 10.000 đồng/lần/người. Học sinh tham gia các chương trình giáo dục vẫn được miễn phí vé tham quan.
Để có thể tìm hiểu chi tiết hơn, Bảo tàng có cung cấp dịch vụ là thuyết minh tự động (Audio guide) và hướng dẫn viên cho đoàn.
Thuyết minh tự động:
- Bước 1: Đăng nhập vào mạng wifi của bảo tàng.
- Bước 2: Truy cập địa chỉ: https://chamaudio.com.
- Bước 3: Lựa chọn một trong ba ngôn ngữ: tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp và chọn tên hiện vật mà bạn muốn nghe thông tin. Bạn cũng có thể bật chế độ Audio và tuân theo trình tự tham quan được giới thiệu trong ứng dụng, hoặc quét mã vạch đặt cạnh hiện vật để nghe thông tin nhanh hơn.
Hướng dẫn viên:
- Điều kiện áp dụng: Dành cho đoàn từ 5 người trở lên, được thuyết minh bằng các ngôn ngữ: tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp.
- Thời gian áp dụng: Từ 7h30 đến 11h và từ 14h đến 17h hàng ngày.
- Đối với các đoàn yêu cầu hướng dẫn viên, bạn cần đặt lịch với bảo tàng trước ít nhất 3 ngày để đảm bảo sự phục vụ tốt nhất.
Bảo tàng điêu khắc – Văn hóa Chăm độc đáo
Sự kết hợp giữa lối kiến trúc và điêu khắc độc đáo của người Chăm Pa đã thu hút không chỉ người dân Việt Nam mà còn cả du khách quốc tế. Nơi đây là một cửa sổ mở ra về một nền văn minh cổ xưa. Điều đó hấp dẫn du khách hiếu kỳ muốn khám phá và tìm hiểu về di sản văn hóa đặc biệt này.
Kiến trúc bảo tàng độc đáo
Bảo tàng được thiết kế bởi 2 kiến trúc sư người Pháp là Delaval và Auclair. Được lấy cảm hứng từ đền tháp Chăm Pa và lối kiến trúc Gothic châu Âu. Henri Parmentier – chủ nhiệm Khoa Khảo cổ của Viện EFEO cũng tham gia gợi ý thiết kế.
Phong cách kiến trúc mang nét đặc trưng của Gothic. Đặc điểm nổi bật của khu nhà chính là các mái hình vòm có đầu nhọn, tạo nên sự nổi bật của bảo tàng giữa lòng thành phố. Ngoài ra, các phòng rộng rãi với nhiều cửa sổ cho phép ánh sáng mặt trời tỏa vào khắp không gian. Tất cả những yếu tố này mang đậm văn hóa Pháp, được bảo tồn kỹ lưỡng từ thuở ban đầu cho đến ngày nay.
Khi bước vào bảo tàng, bạn sẽ cảm nhận được không khí cổ xưa. Với các tường vàng nhạt đã phai màu theo thời gian, kết hợp với màu xanh tự nhiên của cây cối xung quanh. Những đóa hoa sứ lan tinh khôi lan tỏa hương thơm nhẹ nhàng khắp các góc khuất, tạo nên một không gian gần gũi và thân quen.
Nhờ sự lắp đặt nhiều cửa sổ, hầu hết các khu trưng bày trong bảo tàng đều được chiếu sáng tự nhiên. Rất nhiều đoàn tham quan thích tản bộ và ngắm nhìn các cổ vật trong bảo tàng, khám phá những hiện vật đầy bí ẩn, hoặc chụp những bức hình ấn tượng để làm kỷ niệm. Bên cạnh không gian kiến trúc độc đáo, Bảo tàng Điêu khắc Chăm còn đáng chú ý với hệ thống cổ vật đa dạng và có giá trị quý giá.
Các phòng trưng bày
Các cổ vật trong bảo tàng được phân chia vào các phòng trưng bày khác nhau. Nó tùy thuộc vào khu vực khai quật như Trà Kiệu, Tháp Mẫm, Mỹ Sơn… Điều này giúp bạn dễ dàng tham quan và tìm hiểu. Hiện nay, bảo tàng đang lưu giữ và trưng bày hơn 2.000 cổ vật văn hóa triều đại Chăm. Tuy nhiên chỉ có khoảng 500 cổ vật được trưng bày, số còn lại đang được lưu trữ trong kho.
Đa số các cổ vật trong Bảo tàng được làm từ đất sét nung, đồng, sa thạch. Điểm đáng chú ý nhất là các hoa văn và họa tiết chạm trên chúng, rất tinh tế và mang nét đặc trưng riêng của dân tộc Chăm. Trong đó, những cổ vật nổi bật bao gồm tượng thần Shiva múa, đài thờ Linga-Yoni, phù điêu Yaksa và Krishna, vũ nữ Trà Kiệu, tượng thần rắn Naga và tượng thần hạnh phúc Laksmi… Ngoài ra, phía sau bảo tàng có phòng trưng bày tranh ảnh và tài liệu về kiến trúc Chăm Pa, cũng như một số công trình kiến trúc đặc sắc khác của Đông Nam Á.
Nhờ vào những tác phẩm điêu khắc này, bạn có thể hiểu thêm về nền văn hóa đặc sắc của người Chăm Pa.
Bảo vật quốc gia
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng hiện đang trưng bày 3 cổ vật được xếp vào loại bảo vật quốc gia.
Đài thờ Mỹ Sơn E1 là một trong những công trình kiến trúc đặc sắc tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng. Nó bao gồm các bức chạm thể hiện sinh động cảnh sinh hoạt trong rừng của các tu sĩ Ấn Độ giáo.
Tượng Bồ tát Tara là tác phẩm duy nhất tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm được làm bằng đồng. Với chiều cao 1,148m, đây cũng là bức tượng bằng đồng lớn nhất trong nghệ thuật điêu khắc Chăm cho đến thời điểm hiện tại. Với những đường chạm trổ tinh tế, tượng Bồ tát Tara toát lên vẻ đẹp uy nghi và siêu thoát. Đồng thời mang đậm bản sắc nghệ thuật của văn hóa Đồng Dương.
Đài thờ Trà Kiệu là một kiệt tác bất hủ trong nghệ thuật điêu khắc Chăm. Nó được chế tác với sự trau chuốt và tỉ mỉ đến từng chi tiết, đem lại một sự tinh xảo đáng kinh ngạc. Đài thờ Trà Kiệu liên kết thần linh và đền tháp, tạo nên sự kết nối giữa trời và đất. Nó là một đài thờ duy nhất trong văn hóa Chăm Pa vẫn tồn tại tương đối nguyên vẹn, với phần bệ vuông ở dưới và bệ Yoni tròn ở trên. Sự hoàn mỹ và độc đáo của nó đã làm say mê không chỉ những người yêu nghệ thuật mà còn cả những ai đến tham quan và khám phá nền văn hóa Chăm.
Lưu ý khi tham quan bảo tàng
Để có một chuyến tham quan trọn vẹn tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm ở Đà Nẵng, bạn cần lưu ý các điều sau:
Trước khi vào bảo tàng, hãy đảm bảo bạn đã mua vé và xuất trình vé để được vào tham quan.
Để bảo vệ và bảo quản các hiện vật, hãy tránh chạm vào và không sờ vào các hiện vật trưng bày.
Tránh leo lên trên bục bệ hoặc ngồi trên các bệ trưng bày hiện vật để đảm bảo an toàn và bảo vệ hiện vật.
Nếu bạn có hành lý xách tay nặng hơn 3kg, có thể gửi tại quầy để được lưu trữ an toàn.
Giữ vệ sinh chung trong khuôn viên bảo tàng bằng cách không vứt rác bừa bãi và tuân thủ các quy định về vệ sinh.
Để đảm bảo an ninh và an toàn, hãy không mang theo chất nổ, chất dễ cháy hoặc bất kỳ vật dụng nguy hiểm nào khi vào bảo tàng.
Tuân thủ những quy định trên sẽ giúp bạn có một trải nghiệm tham quan an lành và tôn trọng văn hóa của Bảo tàng Điêu khắc Chăm.
Đối với những ai yêu thích nghệ thuật và mong muốn tìm hiểu về một nền văn hóa độc đáo, Bảo tàng Điêu khắc – Văn hóa Chăm là một điểm dừng chân không thể bỏ qua. Hãy để những tác phẩm điêu khắc và không gian nghệ thuật này khám phá và khơi gợi sự tò mò trong bạn, và mang bạn đến với một thế giới văn hóa Chăm đặc sắc và ấn tượng.
